Een skelet is een goed georganiseerde en overzichtelijke structuur die jouw lijf vormgeeft en de hele boel bij elkaar houdt. Alles blijft zo op de juiste plek zitten, en beweegt in onderlinge soepele samenhang. Als je hier duwt, gaat het ergens anders trekken… Alles staat met elkaar in verbinding, en heeft maar één doel: jou als mens overeind houden. Dit blog gaat over vijf scènes voor een goed gebalanceerd verhaal.
Rammelt
‘Rammelende botjes’, zo noem ik het gevoel wel eens dat ik nu heb, na corona. Het is alsof de onderdelen van mijn lijf elkaar nét niet helemaal goed kunnen vinden. De structuur ligt nog overhoop en er is een alertheid op die ‘botjes’ die het nu even niet goed lijken te doen. De balans is weg want sommige onderdelen krijgen veel aandacht, en andere onderdelen lijken alleen voor spek en bonen mee te doen. Alles wat er in het lijf gebeurt ligt onder een loep, en daardoor is er ook veel onrust. En in het hoofd is het ook al druk, maar daar gaat het nu even niet over…:-).
Scheef
Ergens is mijn balans dus ontregeld. Als in een goed verhaal met een scheve focus. Alle elementen zitten er wel in, maar de volgorde en de aandacht voor de verschillende hoofdstukken is disproportioneel. De structuur rammelt en het verhaal loopt niet lekker. ‘Waar gaat dit verhaal heen?’, ‘wat is de clou van dit verhaal?’, of ‘waarom gaat dit verhaal eigenlijk zo traag?’, dat zijn wel gedachten die opkomen. En het lijkt wel of je het boek steeds weer bij datzelfde hoofdstuk oppakt, en je er maar niet doorheen komt. En dan leg je het weer weg, om het de volgende dag precies daar weer met enige tegenzin op te pakken. Je snapt de metafoor wel. Dan kan je wel wat hulp gebruiken om jouw verhaal weer vlot te trekken.
Te veel skelet
In mijn vak help ik mensen hun verhaal te vinden en te vertellen. Ik geef ze dan meestal een opdracht om hun gevonden verhaal op te schrijven en in een vertelsessie aan mij te vertellen. Liefst in geuren en kleuren. Maar in zo’n eerste sessie krijg ik meestal een beschrijvend verhaal te horen. Lineair en chronologisch, netjes volgens het tijdpad. Met veel details en feitjes. Heel overzichtelijk, dat wel, maar daardoor vaak wel saai. Van chronologie alleen is tenslotte nog nooit iemand opgewonden geraakt, denk ik dan. Dus dat is ook weer een beetje te veel skelet! Ik nodig dan vaak uit om meer te spreken vanuit gevoel (met zinnen die beginnen met ‘ik hoor’, ‘ik zie, of ‘ik voel’) en dan ontstaat er al snel wat meer ‘vlees om het bot’.
Balans
Samen met die coachees ga ik vervolgens op zoek naar balans in de structuur. Het verhaal deel ik dan eerst op in vijf scènes. Waar gaat de inleiding over? En wat komt er dan? Wat is de kern van ieder stukje? En als we dat dan op een rijtje hebben, vraag ik waar in het huidige verhaal de meeste focus ligt. Soms ligt dat al in het eerste deel, of juist in het laatste. Maar het ligt meestal niet op de plek waar ze het ook willen hebben. Door die volgorde te veranderen en de focus te verleggen, of door in- of uit te zoomen krijgt hun verhaal veel meer balans. En wordt de boodschap ook krachtiger en persoonlijker en valt alles op zijn plek. Zo ontstaat er meer samenhang, net als in een echt skelet. Vaak wordt het verhaal daardoor ook spannender, omdat de focus scherper is en de verteller naar dat moment toe kan werken.
In- en uitzoomen
Zo probeer ik ook naar mijn eigen verhaal te kijken. Wat zijn ‘mijn scènes’? Waar ligt mijn focus? Kan ik in- en uitzoomen..? Het inzicht in je eigen verhaal komt niet alleen door chronologisch te kijken (wanneer ging het mis, en wat volgde elkaar op). Maar vooral door de focus te leggen op de onderliggende kern, en die te adresseren. Bij ‘het skelet’ te komen. Welk gevoel, onderwerp of welke gedachte ligt er aan ten grondslag? Want in dat deel ligt de sleutel, bij ‘die botten’ van jouw verhaal. Alleen vandaar uit kun je inzicht krijgen en kan er een actie volgen om jouw eigen focus of structuur te verleggen.
Vijf scènes
Waarom is balans in een verhaal nou belangrijk? Allereerst natuurlijk omdat je wilt dat jouw boodschap de aandacht krijgt die het verdient. Zodat je publiek het ook allemaal tot zich kan nemen. Voor balans is focus nodig. Weten wat de kern van je verhaal is, en weten waar je met je verhaal naar toe wilt. Want het verhaal moet wel een doel hebben. Zodat je jouw publiek aan de hand mee kunt nemen naar de kernboodschap van jouw verhaal. En dan wel de focus daar te leggen waar ze moet zijn: bij het publiek, niet bij jou als spreker. Alleen als voor jouzelf de rust, focus en balans helder zijn, kun je het verhaal zo opbouwen dat je je punt kunt maken op precies het juiste moment. Zoals ook ieder goed boek of goede film de plot heeft op de juiste plek. Met die structuur van vijf scènes heb je een stevig skelet om te komen tot een goed gebalanceerd verhaal. Want die structuur biedt jou als spreker houvast.
Houvast
En in het leven werkt het volgens mij al niet anders. Je zoekt dan ook naar houvast, probeert de boel weer op de rails te krijgen met een andere structuur, een andere focus of indeling. Met meer rust en aandacht voor de onderliggende verbanden tussen lichaam en geest krijg je meer balans. Meditatie helpt mij daar bijvoorbeeld bij. Ik start de dag dan al met meer focus. Maar ook aanhaken bij de levenservaring van een coach die kijkt naar de structuur van jouw skelet is waardevol. Dat helpt om je botjes minder te laten rammelen en de balans in je eigen verhaal weer te vinden.
Blijer Presenteren
Wil jij ook ervaren hoe je blijer kunt presenteren en een goed verhaal kunt vertellen dat in balans is? Ik begeleid sprekers ook in deze tijd individueel (en online) naar een goed verhaal, een boeiende presentatie of een onderscheidende pitch. In mijn boek dat de Boekgoud Publieksprijs 2017 heeft gewonnen, deel ik allerlei tips, ervaringen en oefeningen die je direct kunt toepassen. Lees er meer over in ‘Het Groot ABC voor Blijer Presenteren’. Er is ook een pitchvariant: ‘Het Klein ABC, Overtuigend Pitchen voor Ondernemers’.
Alle verhalen die op deze site verschijnen zijn eigendom van Dikscommuniceert – de PresentatieDiva – en mogen alleen worden gebruikt na toestemming vooraf van de eigenaar.