Perceptie

Ik had deze week een stevig gesprek met een ondernemer uit mijn netwerk. En toen viel het me weer op. Mensen denken zichzelf helemaal ‘koekoek’ wanneer ze alle verhalen in hun hoofd geloven. Als je denkt dat je gedachten onvoorwaardelijk waar zijn, en jou als mens definiëren, hoe leuk wordt het leven dan? Hoe waar zijn die verhalen in je hoofd nou eigenlijk? Dit blog gaat over perceptie. 

Houvast

Tienduizenden gedachten trekken per dag aan jouw denkraam voorbij. Al die gedachten, die maken versies van verhalen. Ze vertalen een situatie van jouw perceptie naar jouw waarheid. En zo creëren jouw verhalen een eigen wereld die alleen maar in jouw gedachten bestaat. En als het een beetje tegenzit, dan geloof jij jouw wereld vol gedachten, aannames en overtuigingen. Omdat ze je stevigheid geven, de (valse) houvast bieden waar je naar op zoek bent als het allemaal wat moeilijker gaat. Je denkt er niet aan ze te toetsen, of eens met een scheef oog te bekijken.

Rat-race

Want je bent volledig gaan geloven in jouw gedachten, jouw pijlers van jouw eigen ‘rat-race’. Jouw eigen waarheid. En als je jouw overtuigingen als uitgangspunt neemt, dan komt daar weer gedrag, nieuwe veroordeling en hernieuwde bevestiging uit voort, en maak je de situatie alleen maar grimmiger. One giant mindfuck (excusez le mot). En zo ga je dus vastlopen in je eigen gedoe. Ik geef even een voorbeeld, om het wat concreter te maken.

Complottheorie

Stel dat jij met de gedachte leeft: ‘Iedereen is tegen me’. En vanuit die gedachte kijk je naar de rest van de wereld en de mensen om je heen. Wat denk je dat je dan ziet? Er is dan weinig reden tot optimisme, want je ziet in alles wat er om je heen gebeurt de bevestiging van jouw overtuiging. (‘Zie je wel, dat zegt ie, omdat ie tegen me is’). En dat bevestigt dan weer jouw complottheorie, waardoor jouw overtuiging nog sterker wordt.  (‘Ik weet het zeker, ze zijn tegen me’). Maar eigenlijk bevestig je alleen maar dat je denkt wat je denkt. Meer niet.

Iedereen is tegen

Waarom is het gesprek met die ondernemer me zo bij gebleven? Omdat ik een zelfde overtuiging zie bij mensen die moeten presenteren. Ze staan op het podium en denken dat het publiek ‘tegen hen is’. Of in ieder geval van slechte zin, want ‘Ze gaan zo meteen natuurlijk alles doen om het mij onmogelijk te maken plezier te vinden in mijn presentatie. Ze gaan lastige vragen stellen, ze gaan ‘boe’ roepen, ze gaan naar me kijken en me veroordelen, ze gaan me onderbreken en een vreselijke discussie starten die ik niet in de hand kan houden. En dan vinden ze me stom, en heb ik gefaald’. Dus als je met die overtuiging het podium op stapt, wat denk je dan dat je krijgt….? Dan heb je jouw eigen wereld vol kwellingen gerealiseerd.

Niet

Nu zijn er natuurlijk mensen die zeggen dat je dan die gedachten gewoon niet moet hebben. Maar je hebt er duizenden op een dag, dus hoe ga jij selecteren welke je wel en welke je niet wilt hebben? Dat wordt een onmogelijke en zéér tijdrovende zaak. Of mensen zeggen dat je ze moet vervangen voor iets anders, iets dat leuker is, of beter voor je werkt (‘denk aan een blij moment en vervang daarmee de nare gedachte’). Ik ben daar eigenlijk ook niet zo’n voorstander van. Het voelt voor mij wat te kunstmatig. Er is tenslotte een reden waarom die gedachten er zijn, dus ik neig meer naar onderzoek. Want door te zeggen dat je die gedachten niet moet hebben, geef je jezelf ook nog es op je kop dat je zo’n gedachte hebt. En daar wordt het leven volgens mij niet veel vrolijker van. Dan creëer je eigenlijk alleen maar wéér een nieuw verhaal, weer een ‘nieuwe waarheid’.

Hoe dan wel?

Iedereen weet dat je alleen een ander resultaat krijgt als je ook iets in die ‘rat-race’ verandert. In de manier waarop jij met jouw gedachten omgaat. In het samenspel tussen je brein, je lichaam, je houding en jouw actie. Het vraagt om alertheid en toetsing, om onderzoek. Wat is hier nou eigenlijk aan de hand, en is het waar? Je lijf helpt je daarbij trouwens al een heel eind op weg. Want je krijgt op het podium zweet in je handen en er verschijnen rode vlekken in je gezicht. Je hebt last van je ademhaling, en voelt een snellere hartklop. Of er treedt een raar soort gevoel op in je onderbuik. Het zijn signalen die je iets willen vertellen. Zou je dan even kunnen toetsen, hoe het in het brein gaat…? Kan het zijn dat je bezig bent met ‘al het gedoe on je hoofd’?

Tip

Voor iedere spreker is er een manier om ontspannen en met vertrouwen voor een groep te staan. De manier waarop je naar jezelf kijkt en omgaat met jouw gedachten is een belangrijke factor voor succes in een presentatie. Onderzoek eens wat jouw overtuigingen zijn als je het podium opgaat. Is jouw perceptie gericht op kwelling? Of plezier?

Blijer Presenteren

Wil jij weten hoe je blijer kunt presenteren? In mijn boek dat de Boekgoud Publieksprijs 2017 heeft gewonnen, deel ik allerlei tips, ervaringen en oefeningen die je direct kunt toepassen. Lees er meer over in ‘Het Groot ABC voor Blijer Presenteren’. Er is ook een pitch-variant: ‘Het Klein ABC, Overtuigend Pitchen voor Ondernemers’.

Alle verhalen die op deze site verschijnen zijn eigendom van Dikscommuniceert – de PresentatieDiva –  en mogen alleen worden gebruikt na toestemming vooraf van de eigenaar.