Alweer bijna een jaar geleden hing ik mijn baan bij de overheid aan de wilgen en koos ik voor het ondernemerschap. Ik prijs me iedere dag gelukkig dat ik die stap heb gezet. Niets kwaads over het Rijk, maar er werd eigenlijk nooit een beroep op me gedaan om echt ‘het beste uit mezelf te halen’. Het was niet de bedoeling te excelleren, want gewoon je werk doen, dat was eigenlijk wel genoeg. En het jaarlijks functioneringsgesprek was de formele graadmeter die daar bij hoorde.
Crime
Ik vond het vooral een crime om daar doorheen te komen. De meeste leidinggevenden worstelden met het geven van hun feedback, want eigenlijk vonden zij gewoon ergens iets van, en wilden ze dat kwijt. Dat ging dan over iets wat ik te vaak, te veel, of juist te weinig had of deed. Sommigen van hen ging de techniek van het benoemen zó slecht af dat ik me de hele exercitie zat af te vragen wat mijn chef nou werkelijk wilde zeggen. Steevast kreeg ik aan het einde van het gesprek mee dat ik het vooral moest zien als ‘opbouwende kritiek’. Ik geloof niet dat het me ooit tot ander gedrag heeft geprikkeld of uitgenodigd. Want aan het woord kritiek is onlosmakelijk ‘commentaar’ en ‘ik vind er wat van’ verbonden. Dat is wat mijn chefs ook deden: zij vonden er iets van, dat deelden zij mij mede, en ik moest dan in het vervolg de dingen maar gewoon anders doen. Herkenbaar, iemand?
Goed of fout
Ik denk dat waar ‘opbouwende kritiek’, echt bij gebaat zou zijn is de wens om de ander te begrijpen, want daar ontbreekt het nog al eens aan wanneer we feedback krijgen of geven. Waarom is er bepaald gedrag? Waarom reageert Pietje zoals hij reageert? Wat drijft hem als mens? Waarom doet iemand de dingen die hij doet? En waarom is dat ‘verkeerd’ of ‘goed’, en wie bepaalt dat? Feedback is echt iets anders dan ‘opbouwende kritiek’ want dat laatste geeft een oordeel en bij het eerste mag je gewoon zijn wie je bent. Hoe zou het zijn om die ander (en dus ook jezelf!) in oordeelloosheid te ontvangen?
Feest
Dus ook als je speecht, een presentatie geeft, of een vergadering voorzit: iedereen ‘vindt er wel iets van’. En de meeste mensen doen aan kritiek, in plaats van aan het geven van feedback. Dat maakt het lang niet altijd een feest om aan iemand feedback te vragen.
Tip van vandaag: Vraag om concrete feedback zodat je er ook iets mee kunt
Misschien kun je, als je vraagt om feedback, daar alvast rekening mee houden door de vraag iets anders te stellen. Bijvoorbeeld: ‘Wat heb je tijdens mijn presentatie gezien? Is jou iets specifieks opgevallen? Of vraag: Wat zag je aan mijn houding? Op die manier blijf je een beetje uit de buurt van commentaar dat begint met ‘Nou, ik vond dat jij…. ‘zus en zo’, en nodig je die ander uit te reageren vanuit ‘ik voelde, ik zag, ik hoorde’. Bij de feitelijkheden dus. Want daar zou je wel eens echt bij gebaat kunnen zijn!
Vraag voor de lezer:
Ben jij weleens blij geworden van ‘opbouwende kritiek’?
Blijer Presenteren
Wil jij weten hoe je blijer kunt presenteren? In mijn boek deel ik allerlei tips, ervaringen en oefeningen die je direct kunt toepassen. Je kunt een gratis voorproefje van ‘Het Groot ABC voor Blijer Presenteren’ downloaden op de site.
Alle verhalen die op deze site verschijnen zijn eigendom van Dikscommuniceert en mogen alleen worden gebruikt na toestemming vooraf van de eigenaar.