We hebben het veel over ‘personal space’ deze dagen. Hoe die anderhalvemeter regel conflicteert met onze behoefte aan contact. Alsof er een muur tussen jou en de ander zit. Een muur die afstand zegt, terwijl alles in je lijf juist ‘dichtbij’ bedoelt. Het moment met de meeste impact in de afgelopen weken was voor mij de speech van de Koning. Als er iets duidelijk werd over ‘afstand en toch dichtbij’ dan was het wel dat monumentale moment op de Dam tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei. Dit blog gaat over de impact van authenticiteit.
Daar sta je dan, op je houten verhoginkje. Vóór jou ligt een muur van monumentale leegheid. Met vijf zwarte vlekjes die het Nederlandse publiek moeten vertegenwoordigen. In de verte zweven ergens 17 miljoen paar onzichtbare ogen die op jou zijn gericht. Hoeveel groter kan het ongemak van een spreker nog worden? En dan moet je geluid maken. De microfoon staat al aan. Je neemt een hapje adem en je begint. Hoort je eigen stem galmen over de Dam. En in jouw oor klinkt het zoals lang geleden wanneer je met Afrika belde: alles met twee minuten vertraging en een stem die in een conservenblik leek te zitten.
Koor
Een collegaondernemer verwoordde een soortgelijk gevoel deze week. Zij zingt in een koor en dat doe je tegenwoordig thuis, voor de camera. Dus dan sta je in de stilte van je huiskamer met je headphones op in je telefoon of je Ipad te kijken. De allereerste keer dat je geluid, of liever volume, moet maken, is er een van het opperste ongemak. Je hoort je eigen stem door het hele huis galmen. Even denk je ‘Wat zullen de buren ervan denken…’? En misschien dacht Femke Halsema dat ook wel op de Dam, toen ze het Wilhelmus niet hoorbaar mee zong.
Rigide
Maar goed, even terug naar de Koning. Ik heb hem nooit een geweldige spreker gevonden. Dat was ook een godswonder geweest, want hij krijgt een tekst aangereikt die ambtelijk, regaal, protestants, grammaticaal, politiek correct en inhoudelijk zorgvuldig is afgewogen. En die precies zo moet worden uitgesproken als ze is opgetekend. Uitgedragen met een Koninklijke Waardigheid, met een houding die de afstand van ‘Ons Soort Mensen’ oproept. Daar ga je je publiek echt niet mee enthousiasmeren natuurlijk. Voeg daar nog een autocue aan toe, en je krijgt een rigide houten-klaas-speech waar je als publiek met plaatsvervangend leed naar luistert.
Hart
Maar dan is daar dat historische moment op 4 mei, waarop het allemaal anders wordt. Er staat een Koning op de verhoging die heeft besloten die dag wat anders te doen. Want hij wil zijn hart meer laten spreken. Misschien zelfs wel wat ongehoorzaam zijn en een stuk in zijn speech lassen dat helemaal niet zo ‘politiek correct’ is. Met een gevoel, een gedachte die van zijn hart moet. En we hebben het allemaal gehoord. “Maar er is ook die andere realiteit. Medemensen, medeburgers in nood, voelden zich in de steek gelaten, onvoldoende gehoord, onvoldoende gesteund, al was het maar met woorden. Ook vanuit Londen, ook door mijn overgrootmoeder, toch standvastig en fel in haar verzet. Het is iets dat me niet loslaat.”
Dichtbij
De kracht van zijn speech zit hem in de kwetsbaarheid. In het persoonlijke. In het uitspreken vanuit het hart. Juist ook door die combinatie met zijn formele functie, waarin afstandelijkheid zo onvermijdelijk is. De authenticiteit brengt hem dichterbij ons, bij het volk. Want er zijn ook kennelijk dingen die een Koning lelijk kunnen dwarszitten, dingen die hij niet kan loslaten. En dat wist ik niet van onze Koning. Het maakt hem voor mij menselijk, en veel meer ‘Een Van Ons’. Met de kracht en impact van zijn speech heeft hij me verrast en geraakt. Ik heb de Koning nog niet eerder zo leuk gevonden, want ik voelde een moment van oprechte verbondenheid.
Als een Koning
Vroeger had ik een coachee die zei: “Ik wil leren spreken als Obama”. En dan zei ik: “Nou, dat gaat niet lukken, want alleen Obama kan speechen als Obama. Maar ik kan je wel helpen om je vanuit je hart te laten spreken, zodat je kunt schitteren ‘als jezelf”. Want met overtuigen op kennis en inhoud alleen kom je er niet. De kracht van een goede speech zit in de impact die je maakt door vanuit enthousiasme, emotie en authenticiteit verbinding te maken. Die elementen zorgen voor ‘dichtbij’. Voor menselijk en geraakt worden. Denk daarin in deze tijd. Spreken als een Koning. We hebben er allemaal behoefte aan.
p.s.: Mocht je de film ‘The Kings Speech’ nog niet hebben gezien, dan is dat echt een aanrader!
Blijer Presenteren
Wil jij weten hoe je blijer en vanuit je hart kunt presenteren? Ik begeleid sprekers ook in deze tijd individueel (en online) naar een goed verhaal, een boeiende presentatie of een onderscheidende pitch, en storytelling is daarbij een belangrijk instrument.
In mijn boek dat de Boekgoud Publieksprijs 2017 heeft gewonnen, deel ik allerlei tips, ervaringen en oefeningen die je direct kunt toepassen. Lees er meer over in ‘Het Groot ABC voor Blijer Presenteren’. Er is ook een pitchvariant: ‘Het Klein ABC, Overtuigend Pitchen voor Ondernemers’.
Alle verhalen die op deze site verschijnen zijn eigendom van Dikscommuniceert – de PresentatieDiva – en mogen alleen worden gebruikt na toestemming vooraf van de eigenaar.