Ik ben op de golfclub in Rhoon. Na de ondernemerslunch ga ik even naar het toilet. Als ik de toiletdeur weer opendoe, gaat er precies op hetzelfde moment een deur aan de linkerkant van me open en stappen we volledig synchroon naar de kraan en de wastafel. Ik zeg lachend tegen de andere dame: “Als we dit moment hadden willen controleren door urenlange voorbereiding was ons dat nooit gelukt…!” Ik wil het in deze blogreeks ‘Het gevoel van…” graag hebben over het gevoel van controle.
Anders
Controle is iets dat mensen heel graag willen hebben. Over het leven, je werk, en je bedrijf. Zodat alles precies loopt zoals jij wilt. Maar we weten natuurlijk allemaal dat het zo niet werkt. Al was het alleen maar omdat controle alleen maar méér controle op roept, en je het dus nooit echt te pakken krijgt. Omdat het leven nu eenmaal vol verrassingen zit, en zoals mijn vader al zei: “Tobben heeft geen zin, het gaat toch altijd anders”.
Onrust
De grootste favoriet voor sprekers die controle willen, is voorbereiding. En niet een beetje voorbereiding, maar héél véél voorbereiding. Voorbereiding die alle onzekere factoren uitsluit en alles ‘veilig’ dichttimmert. Over die controle heb ik het. Afgelopen week vroeg ik aan een van mijn coachees hoe zij zich normaliter voorbereidt. En toen zei ze:” Ik begin drie weken van tevoren me al onrustig te voelen. Dan weet ik dat ik een begin moet maken maar dan wil ik er eigenlijk nog niet aan. Ik ga dan maar alvast starten met verzamelen van achtergrondinformatie en rapporten. En die leg ik bij mekaar. Maar eigenlijk weet ik het allemaal wel. Het is een soort geruststelling die ik zoek.
Tevreden
En dan begin ik met het uitschrijven van mijn hele verhaal. Terwijl ik het schrijf zoek ik naar de perfecte woorden, en pas ik dus gelijk ook redactie toe. Dan als het klaar is, dan typ ik het over, en dan lees en repeteer ik het net zolang totdat ik het uit mijn hoofd weet. Daarna maak ik er een PowerPoint-presentatie van. Of liever gezegd dan kijk ik of ik er een plaatje bij kan vinden”. Ze lacht even. “Ben je vaak tevreden, na zo’n presentatie?”, vraag ik haar dan. En dan zie ik haar even nadenken. “Nou, zegt ze, dat ben ik eigenlijk nooit. Nu ik er met jou zo over praat, dan voelt die voorbereiding wel als een blok aan mijn been, zo zwaar”.
Drill
Als je op zoek bent naar perfectie, dan is het wel moeilijk om tevreden te zijn. Als je jezelf zoveel controle oplegt als mijn coachee, dan ontstaat er zelden tijdens je presentatie iets ‘natuurlijks en authentieks’. Want vrijuit spreken is helemaal niet aan de orde als je jezelf in zo’n strak model en keurslijf perst. In een ‘flow’ komen sta je jezelf dan niet eens toe en het lijkt zo meer op een ‘drill-oefening’. Dus helpt zo’n voorbereiding je dan eigenlijk wel? Brengt het je ontspanning, vertrouwen en gemak..? Ben je zo overtuigend en boeiend, voor je publiek? Of zet je jezelf eigenlijk steeds weer vast in diezelfde onmogelijke positie? En het wordt er zo toch ook niet leuker op….?!
Balans
En over haar volgorde en focus in de manier van voorbereiden wil ik het nu even niet hebben. Maar begrijp me niet verkeerd, voorbereiding is absoluut belangrijk! Als je niet hebt nagedacht over je boodschap en wat je met je verhaal wilt bereiken, dan wordt het lastig om je publiek te overtuigen. Zoals met alles in het leven ligt de sleutel in de balans, de mate van voorbereiding en de manier waarop jij het gemakkelijkst spreekt of presenteert. Om zo een manier te vinden die het beste uit jezelf haalt en jouw verhaal tot zijn recht laat komen. Dus wat is nou een goede voorbereiding?
Wel of niet ?
Ik ontmoet ook vaak sprekers die trots zeggen: ‘Nou, ik bereid me dus helemaal niet voor’. Als je denkt dat je daarmee het beste levert aan je publiek, en het werkt ook nog voor je, wie ben ik dan om daar iets aan te willen veranderen? Maar ik denk dat het publiek altijd jouw focus, aandacht en inzet verdient. Ook zo’n ‘onvoorbereide presentatie’ kan met meer impact. Dus weet wat je tussen de oren van je publiek wilt hebben en wat het doel is van jouw verhaal. En als je het helemaal uit wilt schrijven, vind ik daar echt niks van! Als je daarná nog maar wel die vertaalslag maakt. En over jouw kennis gaat vertéllen, met focus op je publiek. En dat is iets anders dan je ‘kennis delen’ of ‘je kennis presenteren’. Want zodra je gaat vertellen, boor je een andere bron aan. Dan ga je praten vanuit gevoel en bevlogenheid. En verdwijnt ook die noodzaak van ‘dichttimmeren’ en dat gevoel van ‘dat blok aan je been’ bij jouw voorbereiding..
Tips!
Tip 1: Om te kunnen ‘vertellen’ over je kennis geef ik vaak de tip om met concrete voorbeelden uit jouw eigen ervaring en omgeving te beginnen. En tip 2: Om een vertaalslag te maken helpt het om je presentatie te oefenen terwijl je staat te koken, te schilderen, of aan het stofzuigen bent. Dus hardop, vrijpratend, zonder je blaadjes tekst. Zonder het gevoel van controle, zonder ‘blok aan je been’. Hoe voelen de woorden..? Hoe komen ze omhoog?
Blijer Presenteren
Wil jij weten hoe je blijer kunt presenteren? In mijn boek dat de Boekgoud Publieksprijs 2017 heeft gewonnen, deel ik allerlei tips, ervaringen en oefeningen die je direct kunt toepassen. Lees er meer over in ‘Het Groot ABC voor Blijer Presenteren’. Er is ook een pitchvariant: ‘Het Klein ABC, Overtuigend Pitchen voor Ondernemers’.
Alle verhalen die op deze site verschijnen zijn eigendom van Dikscommuniceert en mogen alleen worden gebruikt na toestemming vooraf van de eigenaar.