Soms zegt iemand iets tegen je, en dat blijft dan de hele dag bij je hangen. Ken je dat? Zo’n uitspraak die zo beeldend is dat je er niet los van komt en op zoek wilt gaan naar het verhaal erachter…? Dit blog gaat over het gebruik van metaforen.
Nonchalance
We hebben een goed gesprek online. Eigenlijk staat er een uur gepland, maar er komt al zoveel naar boven dat ik de tijdslimiet maar snel het raam uit laat gaan. Want zo’n eerste ontmoeting online, daar duurt vertrouwen vinden soms net even wat langer. En als hij het zegt, met een zekere nonchalance, komt het echt bij me binnen. “Ik ben opgevoed door honden”. Boem.
Brein
En mijn brein gaat aan het werk. Op zoek naar manieren om deze uitspraak een plek te geven. ‘Waar kan ik deze ervaring onder scharen?’, lijkt het te vragen. In welk vakje, welk luikje zit een soortgelijke ervaring waar ik het kwijt kan? Mijn eigen jeugd is een uiterst liefdevolle, en daar maakt het niets los. Dus zoekt het verder.
Swingend
Allerlei andere beelden komen voorbij. In een flits zit ik weer in de bioscoop en kijk ik samen met mijn broer en ouders naar ‘Junglebook’ en Mowgli die wordt opgevoed door de wilde dieren in de jungle. Op een of andere manier is dat gegeven uit de boeken van Rudyard Kipling door Disney vertaald naar iets heel vrolijks, en dat komt natuurlijk door die swingende beer. Daar past deze ervaring dan ook niet.
Plak
En dan blijft het hangen bij Romulus en Remus, die tweelingen en koningszonen die volgens de Romeinse mythologie de stad Rome hebben gesticht. Ik zie het (letterlijke) beeld voor me omdat ik het tegenkwam bij mijn onderzoek naar de Chimaera van Arezzo tijdens mijn studie kunstgeschiedenis, jaren geleden. Het heeft een zekere rauwheid, van twee kwetsbare kindjes die gevoed worden door een wolvin. Dus ook mijn gevoel krijgt hier een plek. Ik maak een mentale connectie tussen het beeld en het verhaal. Plak.
Metaforen
Zijn uitspraak roept bij mij dus allerlei beelden op. Doordat hij een metafoor gebruikt krijgen zijn woorden veel impact. Omdat het een combinatie is van een beeld dat in mijn brein ontstaat en het gevoel dat hij erbij losmaakt. Het effect van zo’n metafoor is het sterkste als het gebaseerd is op een waar gevoel, een ware persoonlijke ervaring. Met wat hij zegt, schetst hij een bepaald beeld terwijl hij een vergelijking maakt tussen twee dingen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Honden en opvoeding, hoezo? Maar het gaat om het onderliggende gevoel, de emotie van eenzaamheid, dat ‘rauwe’, dat is de verbindende factor, dat is wat er binnenkomt.
Hoe?
Nou krijg ik best vaak de vraag hoe dat dan werkt, zo’n metafoor. En of je die dan aan het einde van je verhaal moet gaan uitleggen. ‘Ja, dames en heren, ik heb hier een metafoor over honden gebruikt omdat ik, etc…’. En ik geef je het dringende doch vriendelijke advies om dat niet te doen! Want dat slaat alle impact uit de ervaring die je net hebt gedeeld. Vertrouw op het welwerkend brein van je toehoorders, en laat hen zelf de conclusie trekken. Mochten ze je een vraag stellen of er komt een discussie, dan ontstaat er een andere situatie en kun je alsnog de insteek van je verhaal toelichten. Ik heb trouwens een leuke site gevonden met een sterke toelichting op metaforen: https://www.schrijfvis.nl/metafoor/, dus laat je daar eens door inspireren!
Tip
Veel mensen denken in beelden. Activeer het brein van je publiek en gebruik metaforen om je verhaal meer impact mee te geven. Je boodschap blijft dan veel beter plakken. Dus gebruik metaforen, en liefst niet een sleetse, want daar lusten de honden geen brood van..:-).
Blijer Presenteren
Wil jij ook ervaren hoe je blijer kunt presenteren? Ik begeleid sprekers ook in deze tijd individueel (en online) naar een goed verhaal, een boeiende presentatie of een onderscheidende pitch. In mijn boek dat de Boekgoud Publieksprijs 2017 heeft gewonnen, deel ik allerlei tips, ervaringen en oefeningen die je direct kunt toepassen. Lees er meer over in ‘Het Groot ABC voor Blijer Presenteren’. Er is ook een pitchvariant: ‘Het Klein ABC, Overtuigend Pitchen voor Ondernemers’.
Alle verhalen die op deze site verschijnen zijn eigendom van Dikscommuniceert – de PresentatieDiva – en mogen alleen worden gebruikt na toestemming vooraf van de eigenaar.